روانکاو خوب و بهترین روانشناس و مشاور های غرب تهران - ۱

اگر قصد مراجعه به یک روانکاو خوب را دارید، نکات مهمی را بایست پیش از مراجعه در نظر بگیرید. یک مشاور و روانشناس خوب دارای ویژگی هایی است که اگر با این ویژگی های آشنا باشید، راحت تر می توانید از بین گزینه های بسیار انتخاب کنید. امروزه با یک سرچ و جست و جوی ساده فهرست بلندبالایی از درمانگرها به دست شما می‌آید. همچنین، یکی دیگر از موارد بسیار مهمی که عموما افراد از آن غافل هستند، توجه به ویژگی های شخصیتی خودشان است. تصور کنید که شما بیست پزشک متخصص خوب می‌شناسید. مثلا اگر قصد دارید که برای درمان کمر درد خود به یک پزشک مراجعه کنید، همین که بدانید او دارای استانداردهای حرفه ای است، همین که مطمئن باشید افراد دیگری به او مراجعه کرده اند و درمان شده اند، می تواند کافی باشد.

در نهایت، شما قرار است چند نوبت به آن فیزیوتراپیست مراجعه کنید. اگر قرار است جراحی انجام دهید، مثلا جراحی زانو، قلب، و یا سایر عمل های جراحی، شما احتمالا یکی دوبار به پزشک مراجعه می کنید. پس از انجام آزمایش ها، یکبار مورد جراحی قرار میگیرید. پس از جراحی نیز، نهایتا چند مورد به طور خیلی مختصر پزشک علائم و روند بهبودی شما را بررسی میکند. متخصصین فعال در حوزه سلامت، شاید متخصصین سلامت روان و خصوصا رواندرمانگرها، یا همان افرادی که مردم کوچه و بازار به آنها روانشناس یا مشاور می‌گویند، در وضعیت کاملا متفاوتی قرار دارند.

چرا متخصص روانشناسی با سایر متخصصین حوزه سلامت روان متفاوت است؟

وقتی که شما تصمیم میگیرید به یک روانشناس مراجعه کنید، این تصمیم مانند مراجعه به یک پزشک عمومی، یا پزشک جراح، فیزیوتراپیست و مواردی از این دست نیست. متاسفانه، به دلیل ضعف دانش، بسیاری از مردم گمان می کنند که قرار است به یک روانشناس و مشاور مراجعه کنند، و سفره دلشان را باز کنند و مشاور نیم ساعتی به حرف های آنها گوش کند. و بعد چند راهنمایی کند تا گره از کار آنها باز شود. باز هم متاسفانه، مشاوران و روانشناس های بسیار زیادی اساسا تمرکز خود را بر روی تبلیغ کردن خود به صورتی قرار می‌دهند که با این تصویر هماهنگی داشته باشد. نکته‌ی مهم این است که بدانیم روانشناس «حکیم» نیست. حکیم کسی است که به شما توصیه های کلی می‌کند. شما را موعظه می‌کند که چه کارهایی را انجام دهید و چه کارهایی را انجام ندهید.

بسیاری دیگر از مردم گمان می‌کنند که روانشناس یک داور و یا قاضی است. برای همین به صورت تکی و یا همراه با همسر و فرزند خود به روانشناس مراجعه می‌کنند. و انتظار دارند که روانشناس به آنها بگوید «تقصیر از جانب چه کسی است؟» و «چه کسی باید خودش را درست کند؟» و اینکه اساسا مشکل از جانب کیست؟ قضاوت حرفه ای کاملا متفاوت با روان‌شناسی است. و قضات دوره های مخصوص به خودشان را طی ‌می‌کنند. در قضاوت فرض بر این است که باید عدالت حاکم شود، در حالیکه روانشناس کاری به این موارد ندارد و خود را در جایگاه حکم کردن و مشخص کردن تقصیر و مقصر و قربانی نمی ‌بیند. تعداد افرادی که به روانشناس مراجعه می‌کنند تا صرفا برچسبِ بیمار را بر روی یکی از اعضای خانواده شان بچسبانند نیز بسیار زیاد است.

پس در یک جمع بندی، روانشناس کسی نیست که به شما بگوید مشکل از جانب کیست، چه کسی بیمار است، چه کسی باید خودش را درست کند و مواردی از این دست. روانشناس با همکاری خود شما، مشکل را به شما نشان می‌دهد. در این همکاری برای شما به روشنی ترسیم می‌کند که مشکل چه ابعادی دارد. چگونه زندگی شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد و چه راه کارهایی را می‌توان انجام داد تا آن را مرتفع کرد. چگونه می‌شود زندگی را دوباره ساخت، چگونه می‌شود از بیماری بهبود یافت و حال خوب و نو را تجربه کرد. کار روانشناس و روانکاو خوب، شناخت، تحلیل، ارائه راهکار و کمک به استقلال و نیرومندی شخصیت شماست. پس از مراجعه به یک روانکاو خوب و طی کردن دوره درمانی، شما می بایست به ابزارهایی مسلط شده باشید که در صورت بروز مشکلات مشابه در آینده، بدون نیاز به مراجعه ی مجدد، بتوانید از عهده‌ی حل کرده مشکل تان برآیید.

روانشناس و روانکاو خوب چه ویژگی هایی دارد؟

یک روانشناس و روانکاو خوب به طور کلی دارای ویژگی های زیر است:

تخصص در زمینه‌ی فعالیت اش

ویژگی های رشد یافته شخصیتی
توانایی همدلی و همراهی

توانایی شنیدن فعال
توانایی نظم بخشی به بی نظمی
خلاقیت در یافتن و ساختن راه حل های تازه
توانایی کنار نشستن و اجازه دادن به شما تا ذهن تان را بروز دهید

تخصص درمانگر حرفه‌ای

تخصص یکی از بدیهی ترین نیازمندی های یک درمانگر حرفه ای است. درمانگر شما حتی اگر دارای رویکرد التقاطی (گلچین کردن مجموعه ای از بینش ها از میان چندین رویکرد) باشد، باز هم بایست این کار را از سر تخصص انجام دهد. منظور این است که الزامی ندارد یک درمانگر خود را با عناوینی مثل «درمانگر تحلیلی»، «روانکاو»، «طرحواره درمانگر»، «درمانگر شناختی-رفتاری»، و مواردی این چنینی به شما معرفی کند. یک درمانگر کاردان عموما از مجموعه و عصاره‌ی دانش خود برای کمک به شما استفاده می‌کند که به معنای فراتر رفتن از چارچوب های نظری و تئوریکی است که آنها را دنبال می‌کند. پس خیلی اسیرِ عناوین نشوید، به جای آن سعی کنید بفهمید که درمانگر شما چه میزان در کار خودش تخصص دارد؟ آیا اهل مطالعه کردن است؟ آیا آماده‌ی یادگیری های تازه است؟ آیا می‌داند که احتمالا چیزهای زیادی را نمی‌داند؟ در واقع وقتی که گفتیم درمانگر حکیم نیست، یکی از معناهایش نیز همین است.

درمانگری که تصور می‌کند همه چیز را می‌داند، احتمالا نسبت به ویژگی های منحصر به فرد شما، ویژگی های مشکل شما کر و کور می شود. او دیگر نمی‌تواند پدیده ای را که قبل تر آن را در کتاب ها مطالعه نکرده و یا بر سر کلاس های دانشگاهی نشنیده، کاوش کند، بشناسد و درمان کند. تخصص به چه معنی است؟ تخصص یعنی اینکه درمانگر شما علاوه بر تحصیلات دانشگاهی، دوره های تخصصی تربیت درمانگر را نیز طی کرده باشد. اگر درمانگر شما عموما از رویکردهای روانکاوانه یا همان روانپویشی استفاده کند، احتمالا این دوره ها را در آموزشگاه ها و موسسات آموزش و تربیت درمانگر تحلیلی فرا گرفته است. همچنین، درمانگر دارای تخصص کسی است که همواره دست از مطالعه کردن، بررسی کردن، جست و جو کردن، و یادگیری برنمی‌دارد. ز گهواره تا گور اگر دانش جستیم، می‌توانیم همواره خود را به روز نگه داریم، با ویژگی های خاص هر نسل آشنا بشویم، و چه بسا دایره ی دانش مان را پیوسته بسط دهیم.

مهم ترین بعد تخصص یک روانکاو خوب چیست؟

در یک مجموعه تحقیق بسیار شگفت آور، برخی از پژوهشگران تلاش کردند مشخص کنند که چه چیزی بیشترین تاثیر را بر روی نتیجه‌ی درمان دارد؟ آیا تحصیلات دانشگاهی (فوق دکتری، دکتری، کارشناسی ارشد،…)، میزان ساعت دوره های سپری شده (دو هزار ساعت، هزار ساعت، ۵۰۰ ساعت،…)، محلی که درمانگر تحصیلات خود را دریافت کرده است (اسم و رسم دانشگاه)، دریافت سوپرویژن از متخصص ارشد خود، جنسیت درمانگر (مرد یا زن)، میزان سالهایی مشغول بودن به درمانگری (چند دهه تا چند سال)، پایبندی به یک رویکرد درمانی، و مواردی از این دست هر کدام چه میزان بر روی نتیجه‌ی درمان اثر خواهند داشت؟ در نهایت ناباوری، مشخص شد که مجموعه‌ی عوامل بالا، یعنی میزان تحصیلات، میزان سالهای کار حرفه ای، اسم و رسم دانشگاه، و سایر عوامل روی هم رفته کمتر از ۱٪ از نتیجه درمان را پیش بینی می‌کنند. تصور کنید! یعنی آنچه قرار است حال شما را خوب کند نه ربطی به این دارد که درمانگر شما فارغ التحصیل هاروارد است یا یک دانشگاه بی نام و نشان، نه ارتباطی با میزان سالهای فعالیت حرفه ای متخصص دارد، زیرا تقریبا همه‌ی اینها در نهایت صرفا یک درصد از نتیجه‌ را پیش بینی می‌کنند!

اما سوال مهم اینجاست که پس اگر این عوامل مهم نیستند، چه چیزی ممکن است تاثیر عمده را بر روی درمان گذاشته باشد؟ این سوالی بود که بسیار از متخصصان حوزه پژوهش را کاملا جذب خود کرد زیرا برداشت ها و باورها تا سال ۲۰۱۴ به گونه ای بود که این عوامل حتما بر روی نتایج درمان موثر خواهند بود. محققان به این نتیجه رسیدند که مهم ترین عامل اثر گذار بر روی نتایج درمان، تعهد درمانگر به انجام دادنِ «تمرین سنجیده» است. تمرین سنجیده یا Deliberate Practice یعنی اینکه درمانگر متعهد است کار خود را ارزیابی کند. وقتی که شما به او مراجعه می‌کنید، از این هفته تا هفته ‌ی بعد، درمانگرهای کاردان و حرفه ای حداقل ۷ ساعت را برای بررسی اتفاق هایی که در روند جلسات شان دیده اند اختصاص می‌دهند. درمانگران حرفه ای و کاردان Master Therapists عموما تمرین بهشیاری می‌کنند. روند جلسات را بررسی می‌کنند، به لحظات پر رنگ و مهم جلسات گذشته فکر می‌کنند. فرمول بندی های خود را به روز می‌کنند. در صورت لزوم از متخصص دیگری مشورت می‌گیرند. در صورت لزوم مهارت یا دانش جدیدی را فرا می‌گیرند.

نکته‌ی خیلی جالب توجه آن بود که وقتی درمانگران حرفه ای بعد از بیست سال که تمرین سنجیده را بخش جدایی ناپذیری از حرفه شان کرده اند برای مدتی دست از انجام دادن کارهایی که در پاراگراف قبل ذکرشان رفت کشیدند، اثربخشی کارشان افت کرد تا جایی که این افت از نظر پژوهشی دارای معنا بود. پس اینطور می‌توان نتیجه گرفت که درمانگر حرفه ای کسی است که به تمرین سنجیده متعهد است و کارش را بسیار جدی می‌گیرد.

توانایی همدلی و همراهی یک روانشناس خوب

درمانگر حرفه ای از قبل نسخه‌ی آماده برای شما ندارد. او نمی‌داند. و به خاطر همین، تصور نمی‌کند که اگر شما گفتید «فکر می‌کنم به افسردگی مبتلا شده ام»، او سریعا بخشی از راهکارهایی که دارد را از آستین بیرون بیاورد و جلوی شما پهن کند و بگوید که «بله، و این هم کارهایی است که می‌توانی انجام بدهی.» درمانگر حرفه ای از خود شما می‌شنود که افسردگی اصلا چیست، چگونه بر روی شما اثر می‌کند، چه تبعاتی داشته است و چطور برای شما ایجاد دردسر کرده است؟ درمانگر با شما همدردی نمی‌کند، برای شما الزاما غصه نمی‌خورد، بلکه با شما همدلی می‌کند. همدردی سطحی و همدلی برآمده ا زعمق وجود یک فرد است. علاوه بر همدلی کردن، درمانگر مناسب کسی است که بتواند با شما همراه بشود تا مسیری که بایست از بیماری تا سلامتی طی کنید را با داشتن یک همراه سپری کنید. همراهی که هر آنچه در توان دارد را در این مسیر به میان می‌اورد.

ویژگی های رشد یافته شخصیتی مشاور کاردان

اگر شخصیت یک درمانگر بیمار باشد، احتمالا با مشاهده‌ی همان ویژگی در شما یا آن مشکل را اساسا به عنوان مشکل نمی‌شناسد، و یا واکنشی درون او ایجاد می‌شود که سبب می‌شود شما را پس بزند. بر روی شما برچسب بزند، و یا به شما بی اهمیتی کند. درمانگر باید از ویژگی های رشد یافته شخصیتی برخوردار باشد و رشد شخصیت چیزی نیست که کسی بتواند آن را به دیگری اهدا کند. شخصیت رشد یافته چیزی نیست که بدون درون‌نگری بتوان به آن دست یافت. هر یک از ما بایست متعهد به خود و متعهد به رشد دادن خود باشیم. هر یک از ما بایست بدانیم که چه ایرادهایی داریم، چه ویژگی هایی از ما برای مان درد سر ساز بوده است. و چه نقاط قوتی داریم. یک شخصیت رشدیافته همیشه پدیده ای است که خود آن فرد ایجادش کرده است. درمانگری که شخصیت رشدیافته دارد، باز هم کم و کسری هایی را در ابعاد شخصیتی خود خواهد داشت، اما تعهد او به نگاه کردن به خود، و صادقانه تعامل کردن با خود سبب می‌شود که چشمانش را بر روی بلند و پست خود نبندد. پس درمانگری که شما را تحقیر کند، دست آوردهای شما را زیر سوال ببرد. به طور مستقیم یا غیر مستقیم تلاش کند استقلال شخصیت شما را تضعیف کند. درمانگری که شما در کنار او احساس کمتر بودن و حقارت می‌کنید، احتمالا درمانگر مناسبی نیست.

جمع بندی قسمت اول

تا بدینجا به برخی از ویژگی ها مهم در انتخاب درمانگر پرداختیم. در قسمت های بعدی این نوشتار درباره‌ی سایر ویژگی ها نیز صحبت می‌کنیم. برای جمع بندی تا بدینجا می‌توان اینطور نتیجه گرفت که: مراجعه به یک درمانگر یا روانشناس نیازمند دقت و توجه است. پیدا کردنِ درمانگر و روانکاو خوب حرفه ای می‌تواند تاثیرات اندیشیده یا نااندیشیده ای داشته باشد. برای مثال، حدود ۳۶٪ از کسانی که به روانشناس مراجعه می‌کنند، عملاً در وضعیتی از سلامت روان جلسات را ترک می‌کنند که از منظر نشانگان بالینی بدتر از وضعیتی است که با آن جلسات را شروع کرده اند! این آمار بسیار شوکه کننده و مهم است! حالا تصور کنید اگر برای درمان چشم به یک متخصص مراجعه کردید و او نه تنها دردی را درمان نکرد، بلکه به ابروی شما نیز آسیب رساند! آن وقت چه میزان احتمال دارد که مجدد به یک متخصص مراجعه کنید؟ خیلی مهم است بدانید که آمار بالا مربوط به ایران نیست، بلکه برآمده ا زپژوهشی است که در آمریکا انجام شده است. یعنی فارغ از اینکه کجای دنیا هستید، مراجعه به روانشناس نیازمند بررسی است. این خاصیت برای همه ی متخصصان حوزه سلامت وجود دارد. تعداد کسانی که پس از مراجعه به یک پزشک متخصص دچار آسیب های بیشتر می‌شوند. به هیج وجه کم نیست. هرچند که ما آمار دقیقی از این آسیب ها اکنون در اختیار نداریم.

پس اگر قدری تامل کنید، اگر برای انتخاب روانشناس وقت بگذارید. اگر بر روی اهداف خودتان دقیق شوید تا به روشنی بدانید که چه انتظاراتی از جلسات درمانی تان دارید، حتما ثمرات مثبت آن را خواهید دید. سعی کنید فکر کنید که می‌خواهید به یک روانشناس مراجعه کنید تا چه اتفاقی بیافتد؟ آیا دنبال کسی هستید که به شما بگوید چه کاری انجام دهید و چه کاری انجام ندهید؟ آگاه باشید که این کار از دایره‌ی وظیفه ی یک روانشناس و روانکاو خوب خارج است. آیا به دنبال کسی هستید که مشخص کنید در بین شما چه کسی بیمار است و مشکل از جانب چه کسی است؟ حتما یک مشاور حرفه ای چنین کاری نمیکند. در سوی دیگر، آیا آماده هستید که در یک مسیر پر از یادگیری و شناخت خود قدم بگذارید؟‌ آیا می‌خواهید واقعا یک مشکل را درمان کنید؟ آیا می‌خواهید رشد کنید و به دنبال متخصصی هستید که بتواند به شما در طی کردن این مسیر یاری برساند و با شما همراه شود؟ پس مطمئن باشید که می‌توانید از یک رواندرمانگر خوب و حرفه ای کمک بگیرید.

منبع: تجربه زیستی

لطفا برای رزرو وقت روان درمانی به سایت تجربه زیستی مراجعه کنید.